Harmonik, sinüzoidal dalga ile benzerlik gösteren periyodik sinyallerin frekansı olan temel frekansların pozitif tam sayılarının katları olan frekansa sahip olan bir dalga olarak bilinir. Orijinal sinyal bunun yanı sıra 1. harmonik olarak bilinir. Diğerleri ise daha yüksek olan harmonikler olarak bilinmektedir. Harmonikler çoğu zaman nonlineer elemanlar ile birlikte nonsinüsoidal kaynaktan biri ya da bunların her ikisinde de bulunması sonucu meydana gelir.

Harmonikli akım güç sisteminde bulunması deme sinüsodial dalgaların bozulması demektir. Harmonikleri ise meydana getiren bazı kaynaklar bulunmaktadır. Bu kaynaklar; elektronik balastlar ve flüoresan lamba, eviriciler, kaynak makineleri, gerilim regülatörleri, yarı iletken malzemelerin kendisi ya da bu malzemenin kullanmış olduğu cihazlar, hız kontrol cihazları, kesintisiz güç kaynakları ve akü sistemleri olarak sıralanabilir.

Harmoniklerin Zararları Nelerdir?

Günlük hayatta enerji kalitesi gibi sorunların en başında harmonik yer almaktadır. Özellikle de güç elektroniği teknolojisi son zamanlarda aldığı inanılmaz ilerleme ile nonlineer elemanlarının fazla hızlı bir şekilde ilerlemesi ve yayılmasına sebep olmuştur. Doğrusal şekilde bulunmayan bu yükler, şebekede olan saf gerilim ve akım durumundan uzaklaşmasına neden olurken var olan bu durum şebekede olan kalitenin azalmasına sebep olur. Harmonikleri şebeke bünyesinden tam anlamıyla atmak mümkün değildir. Belirlenen sınırların altında tutulduğu takdirde tesisinin verimliliği ve güvenliliği büyük ölçüde sağlanmış olmaktadır. Bu durum çok önemlidir.

İlginizi Çekebilir: Yağlı Trafo Bakımı

Akım Harmoniklerinin Zararları Nelerdir?

Akım harmoniklerinin diğer harmonikler gibi bazı zararları bulunur. Bu harmoniklerin zararları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Şebekede olan temel elemanlardan trafo ve jeneratör üzerinde olan aşırı derece ısınma ve verimliliğin kaybolmasına neden olur.
2. Akım harmonikleri kullanılan güçte verimlilik açısından düşüşe sebep olur. Bunun yanı sıra enerji kaybına da yol açar.
3. Nötr hattan çok fazla akım akmasına sebep olmaktadır. Bu durum da yangına sebep olmaktadır.

Gerilim Harmoniklerinin Zararları Nelerdir?

Gerilim harmonikleri de akım harmonikleri ve diğer harmonikler gibi çeşitli zararlara yol açarlar. Bu zararlar harmonik çeşidine göre farklılık göstermektedir. Gerilim harmonik zararları ise aşağıdaki gibi bilinmektedir:

1. Jeneratör ve trafo gibi sistemlerde kayıpların artmasına sebep olur.
2. Gerilim harmoniklerinin en çok bilinen ve en önemli zararı rezonansa sebep olması olarak bilinir. Rezonansların sonucu olarak devre yapısına bağlı bir seri rezonans meydana gelirse toplam olan empedans en az değerini almaktadır. Sistem ise kısa devre olmuşçasına davranır ve yüksek akımı çekmiş olur. Paralel rezonansların olduğu durumlarda da toplam empedans en yüksek değere ulaşacaktır. Sistemin çekmiş olduğu akım değerinde ise düşüş görülecektir.
3. Kondansatörde delinmelerin ve aşırı derece ısınmaların meydana geldiği görülür.
4. Motor bünyesinde kayıpların artışta olması sonucunda ısınmalar ortaya çıkacak. Dolayısıyla da izolasyon sistemi geri dönüşü olmayacak bir şekilde hasar ortaya çıkaracaktır.