Transformatör ölçümleri, elektrik güç sistemlerinin güvenilir ve verimli çalışmasını sağlamada çok önemli bir rol oynar. Transformatör, elektrik enerjisini elektromanyetik indüksiyon yoluyla iki veya daha fazla devre arasında aktaran temel bir cihazdır. Transformatörlerin performansını, sağlığını ve genel durumunu değerlendirmek için doğru ölçümler gereklidir. Bu yanıtta, transformatör ölçümlerinde dikkat edilmesi gereken birkaç önemli noktayı tartışacağız.

Gerilim ve Akım Ölçümleri

Gerilim ve akım ölçümleri transformatör analizinde temel öneme sahiptir. Gerilim ölçümleri, birincil ve ikincil gerilimleri belirlemek ve bunların kabul edilebilir sınırlar içinde olmasını sağlamak için yapılır. Akım ölçümleri yükün değerlendirilmesine yardımcı olur ve transformatörün aşırı yüklenmediğinden emin olunmasını sağlar. Bu ölçümler tipik olarak uygun gerilim ve akım transformatörleri kullanılarak elde edilir.

Dönüş Oranı Ölçümü

Dönüş oranı, transformatör performans değerlendirmesi için kritik bir parametredir. Primer ve sekonder sargılar arasındaki gerilim dönüşümünü belirler. Dönüş oranının ölçülmesi, özel dönüş oranı ölçerler veya transformatör analizörleri kullanılarak birincil ve ikincil voltajların karşılaştırılmasını içerir. Belirtilen sarım oranından herhangi bir sapma, bir arıza veya sargı hasarına işaret edebilir.

Sargı Direnci Ölçümü

Sargı direnci ölçümleri, transformatör sargılarının bütünlüğü ve durumu hakkında bilgi sağlar. Gevşek bağlantıların, kısa devre yapmış dönüşlerin veya bozulmuş sargı yalıtımının belirlenmesine yardımcı olur. Düşük direnç ölçümleri aşırı ısınmaya veya hatalı bağlantılara işaret edebilirken, yüksek direnç açık devrelere veya hasarlı sargılara işaret edebilir.

Empedans Ölçümü

Empedans ölçümü, bir transformatörün elektriksel özelliklerini değerlendirmek için gereklidir. Yük koşulları altında transformatör içinde meydana gelen voltaj düşüşünü belirler. Empedansın ölçülmesi, transformatörün kısa devrelere dayanma kapasitesini ve genel voltaj regülasyonunu değerlendirmeye yardımcı olur. Empedans ölçümleri tipik olarak empedans analizörü gibi özel ekipmanlar kullanılarak gerçekleştirilir.

İzolasyon Direnci Ölçümü

İzolasyon direnci ölçümleri transformatörün izolasyon sisteminin durumunu değerlendirir. İzolasyonun bozulması ciddi arızalara ve hatta transformatör arızalarına yol açabilir. İzolasyon direnci ölçülerek, potansiyel izolasyon bozulması veya nem girişi tespit edilebilir. İzolasyon direnci testi genellikle bir megohmmetre veya izolasyon direnci test cihazı kullanılarak gerçekleştirilir.

Çözünmüş Gaz Analizi (DGA)

Çözünmüş Gaz Analizi, transformatör yağında çözünmüş gazların konsantrasyonunu izlemek için kullanılan bir tekniktir. Belirli gazların varlığı ve miktarı, transformatördeki çeşitli arızaları veya anormal çalışma koşullarını gösterebilir. DGA aşırı ısınma, kısmi deşarjlar, ark ve yalıtım bozulması gibi konularda değerli bilgiler sağlar.

Sıcaklık Ölçümü

Sıcaklık ölçümleri, transformatörlerin termal durumunu değerlendirmek için hayati önem taşır. Transformatörün sıcaklığının izlenmesi, üreticinin belirlediği sınırlar dahilinde çalışmasını sağlamaya yardımcı olur. Sargıların, yağın ve soğutma sisteminin sıcaklıklarını ölçmek için direnç sıcaklık dedektörleri (RTD’ler) veya kızılötesi termometreler gibi çeşitli sıcaklık sensörleri kullanılabilir.

Güç Faktörü Ölçümü

Güç faktörü ölçümleri bir transformatörün verimliliğini ve güç kalitesini değerlendirir. Güç faktörü, gerçek gücün görünür güce oranıdır ve sistemdeki reaktif gücün varlığını gösterir. Düşük güç faktörleri kayıpların artmasına ve verimliliğin azalmasına neden olabilir. Güç faktörü ölçümü, genel performansın belirlenmesine ve herhangi bir güç kalitesi sorununun tespit edilmesine yardımcı olur.

Kısmi Deşarj Ölçümü

Kısmi deşarj (PD) ölçümü, yalıtım kusurlarını tespit etmek ve transformatörlerin durumunu değerlendirmek için çok önemlidir. PD, yalıtım sistemi içindeki lokalize elektrik deşarjları nedeniyle oluşur. PD aktivitesini ölçerek ve analiz ederek, potansiyel yalıtım sorunları yıkıcı arızalara yol açmadan önce tespit edilebilir. PD sinyallerini yakalamak ve analiz etmek için özel PD ölçüm sistemleri kullanılır.